เป็นโรคที่เกิดจากการได้รับบาดเจ็บที่บริเวณไขสันหลัง  ทั่วๆไปนิยมเรียกกันว่า  โรคอัมพาตครึ่งท่อน

ความหมาย

หมายถึง โรคนี้เกิดจากการบาดเจ็บของไขสันหลัง การที่ไขสันหลังได้รับบาดเจ็บจากเหตุการณ์ต่างๆ  เช่น  ไขสันหลังถูกกดทับจากหมอนรองกระดูกผิดรูป,  การได้รับบาดเจ็บโดนกระแทกอย่างรุนแรงบริเวณหลังเช่นถูกรถชน  ในที่นี้ต้องขออธิบายถึงหน้าที่ของไขสันหลังซึ่งมันแสนจะสำคัญมากก่อนนะครับ   หน้าที่ของไขสันหลัง คืออะไร

1) ทำหน้าที่ส่งกระแสประสาทไปยังสมอง เพื่อตีความและสั่งการ และในขณะเดียวกันรับ
พลังประสาทจากสมองซึ่งเป็นคำสั่งไปสู่อวัยวะต่างๆ

2) เป็นศูนย์กลางของปฏิกิริยาสะท้อน (Reflex reaction) คือ สามารถที่จะทำงานได้ทันที
เพื่อป้องกันและหลีกเลี่ยงอันตรายอาจจะเกิดขึ้นกับร่างกาย เช่น เมื่อเดินไปเหยียบหนามที่แหลมคมเท้าจะ
ยกหนีทันทีโดยไม่ต้องรอคำสั่งจากสมอง

3) ควบคุมการเจริญเติบโตของอวัยวะต่างๆ ที่มีเส้นประสาทไขสันหลังไปสู่ ซึ่งหน้าที่นี้
เรียกว่า ทรอพฟิคฟังชั่น (Trophic function)

หรือสรุปได้ว่าไขสันหลัง  เป็นส่วนของระบบประสาทส่วนกลางที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกกว่าสมองเลย  ทำหน้าที่หลักๆคือควบคุมการเคลื่อนไหว  การรับความรู้สึกต่างๆของลำตัว  และแขน-ขา

กรณีที่เกิดอุบัติเหตุ  และมีการบาดเจ็บของกระดูกสันหลัง  ก็อาจทำให้ไขสันหลังที่อยู่ภายในเกิดมีปัญหาได้  ความพิการที่จะเกิดขึ้น  จะสัมพันธ์กับระดับไขสันหลังที่มีปัญหา  หากเกิดปัญหาที่ไขสันหลังระดับช่วงหลัง  (Lumbar)  จะทำให้มีปัญหาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของขา  และมีอาการชาช่วงสะโพกลงไป  หรือมีปัญหาการขับถ่าย  ถ้ามีปัญหาที่ระดับไขสันหลังระดับช่วงอก  (Thoracic)  อาการชาจะสูงขึ้นมาถึงลำตัว  แต่ถ้ามีปัญหาไขสันหลังที่ระดับคอ  (Cervical)  จะทำให้ทั้งแขนและขาเคลื่อนไหวไม่ได้  ระดับความรู้สึกชาก็จะสูงมาถึงช่วงแขนหรือคอ

 

ในคนที่ต้องใช้แรงงานในการยกของหนัก  หรือการยกของที่ผิดท่า  จะเกิดการเสื่อมของกระดูกสันหลังได้บ่อยขึ้น  ทำให้เกิดอาการปวดเอว  ร้าวลงไปที่ขา,  ขาชา  และมีอาการขาอ่อนแรง เนื้องอกต่างๆ,  ฝีหนอง  หรือเส้นเลือดผิดปกติ  ก็สามารถเกิดที่ไขสันหลังในระดับต่างๆได้เช่นกัน

โรคบางอย่างของไขสันหลัง  หรือเส้นประสาทไขสันหลัง  มีความจำเป็นต้องผ่าตัดรักษา  เนื่องจากมีการกดทับของเส้นประสาท  เช่น  จากหมอนรองกระดูก,  เนื้องอก,  ก้อนเลือด  และฝีหนองต่างๆ  ในอดีต  การวินิจฉัยโรค  หรือปัญหาต่างๆ  ของกระดูกสันหลังและไขสันหลัง  มีความลำบากมาก  การตรวจโดยใช้สารทึบแสงฉีดเข้าไปในช่องไขสันหลัง  แล้ว  X-ray จะใช้ได้ดีในบางกรณี  เช่น  การวินิจฉัยหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท  แต่ในปัจจุบันนี้  การตรวจโดยอาศัยเครื่องสนามแม่เหล็ก  (MRI)  สามารถเห็นรายละเอียดต่างๆ  ช่วยให้การวินิจฉัยโรคง่ายขึ้น  ทำให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมและรวดเร็ว  อีกทั้งเป็นการตรวจที่ไม่ทำให้ผู้ป่วยเจ็บตัวหรือมีอันตรายใดๆ

 

สาเหตุ

อาจเกิดจากการตกจากที่สูง ถูกยิง ขับรถชน เนื้องอกแล้วไปกดทับไขสันหลัง การที่หมอนรองกระดูกเคลื่อนไปทับไขสันหลังถาวร การถูกทำร้าย ซึ่งการที่ไขสันหลังถูกกด ทับ ตัด หรือกระทบกระเทือนจากแรงภายนอก ทำให้ระบบประสาทเสียหรือบกพร่องไปตั้งแต่ระดับของไขสันหลังที่ได้รับบาดเจ็บลงไป การบาดเจ็บไขสันหลังบริเวณคอ (Cervical cord) จะทำให้เกิดอัมพาต หรืออ่อนแรงของแขนขา และลำตัว ที่เรียกว่า quadriplegia หรือ tetraplegia ส่วนการได้รับบาดเจ็บที่ไขสันหลังบริเวณลำตัวและกระดูกก้นกบ ( Thoracic lumbar cord และ sacral root) จะทำให้เกิดอัมพาตครึ่งท่อนหรืออ่อนแรงของแขนขา หรือลำตัว เรียกว่า Paraplegia

อาการ

ความผิดปกติที่พบได้ในผู้ป่วยโรคไขสันหลังได้รับบาดเจ็บ

1. ความผิดปกติของการควบคุมการเคลื่อนไหว (Motor deficits)

2. การสูญเสียการรับความรู้สึก (Sensory loss)

3. ความผิดปกติของระบบประสาทอัตโนมัติ เช่น การควบคุมการขับถ่าย อุณหภูมิของร่างกาย ระบบสืบพันธุ์

 

อาการที่เป็นคือกล้ามเนื้อจะอ่อนแรง  และผิวหนังรับความรู้สึกไม่ได้  ในช่วงแรกหลังเป็น  หลังจากนั้นเมื่อได้รับการฟื้นฟูรักษา  กล้ามเนื้อจะมีแรงเพิ่มมากขึ้น  และมากเกินไปจนเกิดกลายเป็นอาการเกร็งมาก  เช่น  แขนจะเกร็งค้างอยู่ในท่างอแขน  กางแขนออกมาไม่ได้  เป็นต้น  ส่วนบริเวณไหนที่จะอ่อนแรง  ขึ้นอยู่กับว่าไขสันหลังได้รับบาดเจ็บบริเวณใด

ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้ (Complication)

– แผลกดทับ (Pressure sore)

– ภาวะความดันโลหิตลดต่ำอย่างรวดเร็ว (Postural Hypotension)

– การหดรั้งผิดปกติของกล้ามเนื้อ เอ็นและเนื้อเยื่อรอบๆข้อต่อ ทำให้ช่วงการเคลื่อนไหวข้อต่อลดลง (Contracture)

สินค้าของเราที่เกี่ยวข้อง



สินค้าทางกายภาพบำบัด

เครื่องช่วยบริหารเพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อแขน

  • วงล้อบริหารไหล่และแขน SHOULDER WHEEL
  • รถเข็นพร้อมชุดลูกตุ้มน้ำหนัก( DUMMBELL AND TROLLEY)
  • จักรยานปั่นมือปั่นเท้า ( PEDAL EXERCISER )
  • รอก

เครื่องช่วยบริหารเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา

  • QUADRICEPS BOARD(กระดานบริหารกล้ามเนื้อต้นขา)
  • จักรยานปั่นมือปั่นเท้า ( PEDAL EXERCISER )
  • บันไดเข้ามุม CORNER STAIRCASE
  • ราวขนานฝึกเดิน (PARARELL BARS)
  • รูป AFO

เครื่องช่วยฝึกยืน  ฝึกเดินและช่วยเคลื่อนไหว

  • เตียงฝึกยืนแบบมือหมุน  และแบบไฟฟ้า
  • ไม้ค้ำยัน (Cruch)
  • ไม้เท้าก้านร่มอลูมิเนียม(ONE POINT CANE)
  • ไม้เท้าขาเดียวหัวฆ้อน (ONE POINT CRANE)
  • ไม้เท้าสามขา (THREE POINT CRANE)
  • ไม้เท้า 4 ขา (FOUR POINT CRANE)
  • หัดเดินผู้ใหญ่อลูมิเนียมแบบพับไม่ได้ (WALKER)
  • รถโยกสามล้อคนพิการ
  • รถเข็นคนพิการมาตรฐาน(WHEEL CHAIR)
  • เข็มขัดพยุงผู้ป่วย(safety transfer belt) # S-XXXL

 

 

เตียง

  • ที่นอนลมแบบรังผึ้ง  และแบบลอน
  • เบาะกายภาพบำบัด

 

 

สินค้าทางกิจกรรมบำบัด

  1. สะเก็ตบอร์ดมือ(Hand  Skateboard)
  2. ลูกบอลยางบีบมือกลมเรียบ(ทำด้วยยางพารา)
  3. ถุงทราย (Weight Cuff 0.5 – 3.0 kg)
  4. กระดานปักหมุด
  5. Putty  ดินน้ำมันยางยืดสังเคราะห์
  6. กรวยฝึกหยิบจับ
  7. ชุดบริหารมือและนิ้วมือแบบปริงกด
  8. ท่อโค้งช่วยบริหารกล้ามเนื้อไหล่และแขน

 

ที่มาของข้อมูล
ขอบคุณข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่างๆดังนี้ครับ

  1. พิศักดิ์  ชินมัย  และทศพร  บรรยายมาก  (2551).  กิจกรรมบำบัดสำหรับผู้มีปัญหาทางระบบประสาท  (พิมพ์ครั้งที่  2  หน้า  122-183).  เชียงใหม่.  ออเร้นท์กรุ๊ป  เทคนิคดีไซด์
  2. นักกิจกรรมบำบัดนิสากร  คงศรี  นักกิจกรรมบำบัด  โรงพยาบาลศิริราช
  3. สาขากิจกรรมบำบัด  คณะกายภาพบำบัด  มหาวิทยาลัยมหิดล
  4. http://www.howwto.com
  5. http://www.bionutrics-hy.com
  6. http://www.doctor.or.th

Comments are closed.